Có nhiều nguyên nhân gây táo bón ở trẻ sơ sinh. Trong trường hợp bé uống sữa công thức ngoài và bị táo bón, mẹ cần đổi ngay loại sữa khác. Với những chị em phụ nữ lần đầu làm mẹ nên tích lũy kinh nghiệm chọn sữa chống táo bón cho trẻ sơ sinh trên thị trường.
1. Nhận biết dấu hiệu táo bón ở trẻ sơ sinh
Táo bón là tình trạng phân bị khô cứng, khó chuyển hoặc di chuyển chậm trong ruột. Trẻ sơ sinh bị táo bón thường có các dấu hiệu sau:
- Phân cứng, khô, có khi còn có máu do làm tổn thương hậu môn
- Đi đại tiện ít hơn 3 lần/tuần
- Đau bụng, khó chịu, quấy khóc khi đi đại tiện
- Bụng cứng, chướng
- Biếng ăn, chán ăn
- Nôn trớ
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng tần suất đi đại tiện của trẻ sơ sinh có thể rất khác nhau. Một số trẻ bú sữa mẹ có thể đi đại tiện sau mỗi bữa ăn, trong khi một số trẻ khác có thể chỉ đi đại tiện vài ngày một lần mà vẫn hoàn toàn bình thường. Điều quan trọng là quan sát tính chất của phân và các dấu hiệu khó chịu của trẻ.
2. Tiêu chí chọn sữa chống táo bón cho trẻ sơ sinh
Khi chọn sữa chống táo bón cho trẻ sơ sinh, cha mẹ nên lưu ý các tiêu chí sau:
2.1. Không chứa hoặc chứa ít dầu cọ
Dầu cọ (palm oil) thường được sử dụng trong sữa công thức để bắt chước hàm lượng acid palmitic trong sữa mẹ. Tuy nhiên, acid palmitic từ dầu cọ có cấu trúc khác với acid palmitic trong sữa mẹ, khiến nó khó hấp thu hơn và có thể gây táo bón. Vì vậy, cha mẹ nên chọn sữa không chứa hoặc chứa ít dầu cọ.
2.2. Chứa Prebiotics và/hoặc Probiotics
Prebiotics (như FOS, GOS) và Probiotics (như Lactobacillus, Bifidobacterium) giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột, hỗ trợ tiêu hóa và ngăn ngừa táo bón. Cha mẹ nên chọn sữa có bổ sung các thành phần này.
2.3. Chứa đạm thủy phân một phần hoặc hoàn toàn
Đạm thủy phân (protein hydrolyzed) đã được cắt nhỏ, giúp dễ tiêu hóa và hấp thu hơn, giảm nguy cơ táo bón. Cha mẹ nên chọn sữa có chứa đạm thủy phân một phần hoặc hoàn toàn, đặc biệt là đối với trẻ có vấn đề về tiêu hóa.
2.4. Tỷ lệ đạm whey/casein phù hợp
Sữa mẹ có tỷ lệ đạm whey/casein là 60/40 hoặc 70/30, trong khi sữa bò có tỷ lệ ngược lại (20/80). Đạm whey dễ tiêu hóa hơn casein, vì vậy cha mẹ nên chọn sữa có tỷ lệ đạm whey/casein tương tự sữa mẹ (60/40 hoặc 70/30).
2.5. Chứa MCT (Medium-Chain Triglycerides)
MCT là loại chất béo dễ hấp thu, không cần qua quá trình tiêu hóa phức tạp như các chất béo thông thường. Sữa có chứa MCT giúp giảm nguy cơ táo bón và hỗ trợ hấp thu chất béo tốt hơn.
2.6. Không chứa hoặc chứa ít lactose
Một số trẻ có thể không dung nạp lactose tốt, dẫn đến các vấn đề tiêu hóa như táo bón. Trong trường hợp này, cha mẹ nên chọn sữa không chứa hoặc chứa ít lactose.
3. Top 7 loại sữa giúp trẻ sơ sinh chống táo bón
3.1. Sữa Enfamil A+ Gentle Care
Enfamil A+ Gentle Care là dòng sữa của Mead Johnson, được thiết kế đặc biệt cho trẻ có vấn đề về tiêu hóa, bao gồm cả táo bón.
Ưu điểm:
- Chứa đạm thủy phân một phần, dễ tiêu hóa
- Chứa hệ Dual Prebiotics (GOS/PDX) hỗ trợ hệ tiêu hóa và ngăn ngừa táo bón
- Không chứa dầu cọ, giảm nguy cơ táo bón
- Chứa DHA, ARA hỗ trợ phát triển não bộ và thị lực
- Tỷ lệ đạm whey/casein là 60/40, tương tự sữa mẹ
Nhược điểm:
- Giá thành cao
- Một số trẻ có thể không thích mùi vị
3.2. Sữa Similac Total Comfort
Similac Total Comfort là dòng sữa của Abbott, được thiết kế đặc biệt cho trẻ có vấn đề về tiêu hóa, bao gồm cả táo bón.
Ưu điểm:
- Chứa đạm thủy phân một phần, dễ tiêu hóa
- Chứa 2'-FL HMO (Human Milk Oligosaccharide) - prebiotic có trong sữa mẹ, hỗ trợ hệ tiêu hóa và ngăn ngừa táo bón
- Không chứa dầu cọ, giảm nguy cơ táo bón
- Chứa DHA, ARA hỗ trợ phát triển não bộ và thị lực
- Không chứa sucrose, giảm nguy cơ sâu răng
Nhược điểm:
- Giá thành cao
- Một số trẻ có thể không thích mùi vị
3.3. Sữa Friso Gold Comfort
Friso Gold Comfort là dòng sữa của FrieslandCampina, được thiết kế đặc biệt cho trẻ có vấn đề về tiêu hóa, bao gồm cả táo bón.
Ưu điểm:
- Chứa đạm thủy phân một phần, dễ tiêu hóa
- Chứa Prebiotics GOS hỗ trợ hệ tiêu hóa và ngăn ngừa táo bón
- Chứa ít lactose, phù hợp với trẻ không dung nạp lactose tốt
- Chứa DHA, ARA hỗ trợ phát triển não bộ và thị lực
- Công nghệ LockNutri độc quyền, giúp bảo toàn dưỡng chất tự nhiên trong sữa
Nhược điểm:
- Giá thành cao
- Một số trẻ có thể không thích mùi vị
3.4. Sữa Nan Comfort
Nan Comfort là dòng sữa của Nestlé, được thiết kế đặc biệt cho trẻ có vấn đề về tiêu hóa, bao gồm cả táo bón.
Ưu điểm:
- Chứa đạm thủy phân một phần, dễ tiêu hóa
- Chứa Prebiotics (FOS) hỗ trợ hệ tiêu hóa và ngăn ngừa táo bón
- Chứa ít lactose, phù hợp với trẻ không dung nạp lactose tốt
- Chứa DHA, ARA hỗ trợ phát triển não bộ và thị lực
- Chứa Bifidus BL - lợi khuẩn hỗ trợ hệ tiêu hóa
Nhược điểm:
- Giá thành cao
- Một số trẻ có thể không thích mùi vị
3.5. Sữa Aptamil Comfort
Aptamil Comfort là dòng sữa của Nutricia, được thiết kế đặc biệt cho trẻ có vấn đề về tiêu hóa, bao gồm cả táo bón.
Ưu điểm:
- Chứa đạm thủy phân một phần, dễ tiêu hóa
- Chứa GOS/FOS (Prebiotics) hỗ trợ hệ tiêu hóa và ngăn ngừa táo bón
- Chứa ít lactose, phù hợp với trẻ không dung nạp lactose tốt
- Chứa DHA, ARA hỗ trợ phát triển não bộ và thị lực
- Công thức Pronutra+ gần giống sữa mẹ nhất
Nhược điểm:
- Giá thành cao
- Khó tìm mua tại Việt Nam
3.6. Sữa Meiji Comfort
Meiji Comfort là dòng sữa của Meiji, được thiết kế đặc biệt cho trẻ có vấn đề về tiêu hóa, bao gồm cả táo bón.
Ưu điểm:
- Chứa đạm thủy phân một phần, dễ tiêu hóa
- Chứa Bifidobacterium Longum BB536 - lợi khuẩn hỗ trợ hệ tiêu hóa và ngăn ngừa táo bón
- Không chứa dầu cọ, giảm nguy cơ táo bón
- Chứa DHA, ARA hỗ trợ phát triển não bộ và thị lực
- Hương vị thơm ngon, dễ uống
Nhược điểm:
- Giá thành cao
- Khó tìm mua tại Việt Nam
3.7. Sữa Wakodo Lebens
Wakodo Lebens là dòng sữa của Nhật Bản, được thiết kế đặc biệt cho trẻ có vấn đề về tiêu hóa, bao gồm cả táo bón.
Ưu điểm:
- Chứa đạm thủy phân một phần, dễ tiêu hóa
- Chứa Prebiotics (GOS) hỗ trợ hệ tiêu hóa và ngăn ngừa táo bón
- Không chứa dầu cọ, giảm nguy cơ táo bón
- Chứa DHA, ARA hỗ trợ phát triển não bộ và thị lực
- Hương vị thơm ngon, dễ uống
Nhược điểm:
- Giá thành cao
- Khó tìm mua tại Việt Nam
4. Một số điều mẹ nên làm khi bé bị táo bón
Ngoài việc chọn sữa phù hợp, cha mẹ có thể áp dụng các biện pháp sau để giúp trẻ sơ sinh khắc phục tình trạng táo bón:
4.1. Điều chỉnh cách pha sữa
Pha sữa đúng tỷ lệ theo hướng dẫn trên hộp sữa. Pha sữa quá đặc có thể gây táo bón cho trẻ. Nếu trẻ bị táo bón, có thể pha sữa loãng hơn một chút (thêm khoảng 10-20ml nước cho mỗi 100ml sữa pha theo hướng dẫn), nhưng không nên pha quá loãng vì sẽ làm giảm giá trị dinh dưỡng của sữa.
4.2. Cho trẻ uống nước
Đối với trẻ trên 6 tháng tuổi, có thể cho trẻ uống thêm nước giữa các bữa ăn để giúp làm mềm phân và dễ đi đại tiện hơn. Tuy nhiên, đối với trẻ dưới 6 tháng tuổi, chỉ nên cho trẻ bú sữa mẹ hoặc sữa công thức, không nên cho trẻ uống nước trừ khi có chỉ định của bác sĩ.
4.3. Massage bụng cho trẻ
Massage bụng nhẹ nhàng theo chiều kim đồng hồ có thể giúp kích thích nhu động ruột và giúp trẻ dễ đi đại tiện hơn. Massage bụng 2-3 lần mỗi ngày, mỗi lần khoảng 5-10 phút.
4.4. Vận động cho trẻ
Giúp trẻ vận động nhẹ nhàng bằng cách đạp xe trên không (nằm ngửa, co hai chân lên và đạp như đạp xe), hoặc nằm sấp trên bụng mẹ và nhấc đầu lên. Vận động giúp kích thích nhu động ruột và giúp trẻ dễ đi đại tiện hơn.
4.5. Sử dụng nhiệt ẩm
Đặt khăn ấm lên bụng trẻ có thể giúp giảm đau bụng và kích thích nhu động ruột. Tuy nhiên, cần đảm bảo khăn không quá nóng để tránh làm bỏng da trẻ.
4.6. Sử dụng men vi sinh
Men vi sinh có thể giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột và giảm táo bón. Tuy nhiên, cần tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng men vi sinh cho trẻ sơ sinh.
4.7. Tham khảo ý kiến bác sĩ
Nếu trẻ bị táo bón kéo dài hoặc có các dấu hiệu bất thường như đau bụng dữ dội, nôn ói, phân có máu, sốt, bỏ bú, cần đưa trẻ đến gặp bác sĩ ngay lập tức. Bác sĩ có thể chỉ định các biện pháp điều trị phù hợp như thuốc nhuận tràng, thuốc thụt hậu môn, hoặc các biện pháp khác.
Trên đây là 7 loại sữa chống táo bón cho trẻ sơ sinh và những thông tin hữu ích về cách chọn sữa và chăm sóc trẻ bị táo bón. Hy vọng bài viết giúp cha mẹ có thêm kiến thức để chọn được loại sữa phù hợp nhất cho bé yêu của mình.
Tuy nhiên, cần nhớ rằng mỗi trẻ có thể trạng khác nhau, vì vậy không có một loại sữa nào phù hợp với tất cả trẻ em. Cha mẹ nên tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để chọn loại sữa phù hợp nhất với bé yêu của mình.